Η σφαγή του Katyn

Στις 5 Μαρτίου του 1940 το “Σοβιετικό Πολιτικό Γραφείο Stalin”, επικυρώνει την απόφαση για την εκτέλεση 25.700 Πολωνών αιχμαλώτων. Λόγω της ημέρας λοιπόν θα σας μιλήσω για το έγκλημα που έμεινε γνωστό στην ιστορία, ως “H Σφαγή του Κατύν”.

Τον Απρίλιο του 1943, οι Γερμανοί ανακάλυψαν στο δάσος του Κατύν, εντός των Ρωσικών εδαφών που είχαν καταληφθεί κατά την Γερμανική εισβολή, έναν ομαδικό τάφο, στον οποίο ήταν θαμμένοι 4,500 ένστολοι Πολωνοί.

Ήταν ένας λάκκος μήκους 28 και πλάτους 16 μέτρων, μέσα στον οποίο βρέθηκαν θαμμένα 4.500 πτώματα, σωριασμένα σε δώδεκα επίπεδα. Φορούσαν όλα στρατιωτικές στολές, κάποια ήταν δεμένα και όλα έφεραν τραύμα από όπλο στο πίσω μέρος του κεφαλιού.

Οι Γερμανοί χρέωσαν το έγκλημα στη Ρωσική μυστική αστυνομία και προέβαλαν την ανακάλυψη τους στα μέσα της εποχής, για να ενισχύσουν την προπαγάνδα κατά των Ρώσων , ενώ οι Ρώσοι αποποιήθηκαν την ευθύνη ισχυριζόμενοι ότι η σφαγή πραγματοποιήθηκε από τους Γερμανούς.

Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, με την Ρωσία το σημαντικότερο σύμμαχο στον αγώνα κατά του άξονα, η θεωρία της Γερμανικής ενοχής εξυπηρετούσε. Την περίοδο όμως του ψυχρού πολέμου οι ισχυρισμοί της Ρωσίας αμφισβητήθηκαν, και ξεκίνησε η διερεύνηση των πιθανοτήτων να αληθεύει η Γερμανική εκδοχή, που οδήγησε στην αποκάλυψη της αλήθειας.

Το Σεπτέμβρη του 1939, οι Σοβιετικοί, εισέβαλαν λίγες μέρες μετά τους Ναζί, στην Πολωνία, σύμφωνα με το Σύμφωνο Ribbentrop-Molotov που είχαν πρόσφατα συνυπογράψει, μοιράζοντας, μεταξύ τους, τη χώρα στα δύο.

Ο κόκκινος στρατός συνάντησε ελάχιστη αντίσταση και πάνω από 250,000 Πολωνοί στρατιώτες και αστυνομικοί αιχμαλωτίστηκαν από τις Ρωσικές αρχές. Κάποιοι αφέθηκαν ελεύθεροι, κάποιοι παραδόθηκαν από τους Ρώσους στους Γερμανούς και οι υπόλοιποι μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Συνελήφθησαν και Πολωνοί πολίτες αφού σύμφωνα με την Πολωνική νομοθεσία όσοι αποφοιτούσαν από το Πανεπιστήμιο λογίζονταν, υποχρεωτικά, έφεδροι αξιωματικοί και με το πρόσχημα αυτό οι Ρώσοι μετέφεραν σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως, τεράστια μερίδα μη στρατευμένων Πολωνών διανοουμένων.

Μέχρι το Νοέμβρη του 1939, το Λαϊκό Κομισαριάτο Εσωτερικών Υποθέσεων (NKVD), είχε σύμφωνα με αναφορά, συγκεντρώσει και κρατούσε, περίπου 40,000 Πολωνούς, αξιωματικούς του στρατού, αστυνομικούς, στρατιώτες αλλά και απλούς πολίτες , δημόσιους υπαλλήλους, Λέκτορες Πανεπιστημίου, Γιατρούς, Νομικούς και κληρικούς, που είχαν χαρακτηριστεί εχθροί του λαού.

Οι αιχμάλωτοι κρατούνταν σε φυλακές και σε τρία στρατόπεδα, το Kozelsk, το Starobelsk και το Ostashkov. Οι κρατούμενοι υποβάλλονταν σε εξονυχιστικές ανακρίσεις και ενώ τους δίνονταν η εντύπωση ότι πρόκειται να απελευθερωθούν, ουσιαστικά γίνονταν διαλογή για εκτέλεση. Όσοι σύμφωνα με αναφορές, δεν υιοθετούσαν την επιθυμητή στάση, χαρακτηρίζονταν ως «Σκληροί και αδιάλλακτοι εχθροί της Σοβιετικής εξουσίας».

Στις 5 Μαρτίου του 1940, 5 μέλη του Σοβιετικού πολιτικού γραφείου Στάλιν υπογράφουν την απόφαση για την εκτέλεση 25,700 Πολωνών “Εθνικιστών και Αντεπαναστατών ” που κρατούνταν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και φυλακές. Τον Απρίλιο του 1940 και τα τρία στρατόπεδα εκκενώνονται ταυτόχρονα.

Οι κρατούμενοι από το Kozelsk εκτελούνται στο δάσος του Katyn οι κρατούμενοι του Starobelsk δολοφονούνται στην φυλακή του Kharkiv και τα σώματα θάβονται στο κοντινό χωριό του Piatykhatky και οι κρατούμενοι του Ostashkov δολοφονούνται στη φυλακή του Kalinin και θάβονται στο Mednoye.

Ο λόγος κατά τις επικρατέστερες απόψεις των ιστορικών, ήταν η πρόθεση απογύμνωσης της Πολωνίας από το πιο εκλεκτό, έμψυχο της δυναμικό, μέσα από το οποίο στο μέλλον πιθανόν να προέκυπταν ηγέτες που θα υποκινούσαν την επανένωση και ανεξαρτητοποίηση της Πολωνίας από τον Ρωσικό έλεγχο.

Τον Ιούνιο του 1941, οι Γερμανοί ξεκινούν την «επιχείρηση Barbarossa». Ο Γερμανικός στρατός αποδεκατίζει τον Ρωσικό και διεισδύει βαθιά στο εσωτερικό της Ρωσίας. Ο Stalin, δίνει εντολή να δοθεί αμνηστία σε όσους Πολωνούς κρατούμενους διατίθενται να πολεμήσουν εναντίον των Γερμανών και υπογράφεται Πολωνό-Σοβιετικό στρατιωτικό σύμφωνο.

Ωστόσο, κανείς δεν είναι σε θέση να δώσει εξηγήσεις για την τύχη των αξιωματικών που κρατούνταν στο Kozelsk, το Starobelsk και το Ostashkov , η εξόριστη στο Λονδίνο Πολωνική κυβέρνηση πιέζει και ο Churchill κάνει λόγο για την αμήχανη στάση των Ρωσικών Αρχών.

Ο Stalin απαντά αρχικά, ότι οι αιχμάλωτοι απέδρασαν στην Μαντζουρία, ενώ στην συνέχεια ανασκευάζει την απάντηση επικαλούμενος ότι τα στρατόπεδα βρίσκονταν σε περιοχές που είχαν καταλάβει οι Γερμανοί και ότι αυτοί θα έπρεπε να λογοδοτήσουν για την τύχη των κρατουμένων.

Στους ντόπιους όμως είναι γνωστό οτι η Ρωσική μυστική αστυνομία είχε από το 1929 δημιουργήσει φρουρούμενες εγκαταστάσεις στην περιοχή, όπου πραγματοποιούνταν εκτελέσεις αντιφρονούντων. Κάποιοι μάλιστα από τους ντόπιους είχαν δει Πολωνούς αιχμαλώτους να καταφθάνουν με τρένο στο Smolensk και να μεταφέρονται με κλούβες στον επονομαζόμενο «Λόφο της κατσίκας» στο δάσος του Katyn.

Τέτοιες μαρτυρίες έφτασαν στα αυτιά των Γερμανικών αρχών οι οποίες θεώρησαν ότι είχαν στα χέρια τους μια εξαιρετική ευκαιρία προπαγάνδας κατά των Ρώσων και έσπευσαν να ανασκάψουν την περιοχή, οπού εκτός από τα πτώματα των Πολωνών, βρέθηκαν και σοροί Ρώσων που είχαν εκτελεσθεί πολύ πριν το 1940.

Οι Γερμανοί προκειμένου να τεκμηριώσουν την αξιοπιστία των ευρημάτων τους κάλεσαν στο χώρο επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, ανεξάρτητους δημοσιογράφους, διανοούμενους αλλά και αξιωματικούς από την πλευρά των συμμάχων και το θέμα δημοσιεύθηκε στον τύπο της εποχής.

Η Σοβιετική Ένωση αρνήθηκε οποιαδήποτε ευθύνη μέχρι το 1990, που επίσημα αναγνώρισε και καταδίκασε το έγκλημα εκ μέρους της NKVD, ενώ το 1991-1992 δόθηκαν στη δημοσιότητα, από τον Boris Yeltsin, απόρρητα έγγραφα, μεταξύ των οποίων και πρόταση του Lavrenty Beria (επικεφαλής του NKVD), της 5 Μαρτίου του 1940, για την εκτέλεση 25,700 Πολωνών των στρατοπέδων Kozelsk, Ostashkov και Starobels και όχι μόνο, υπογεγραμμένη μεταξύ άλλων και από τον Stalin.

Η σφαγή του Κατύν αναφέρεται στην μαζική εκτέλεση Πολωνών υπηκόων, υπο τις διαταγές του Ιωσήφ Στάλιν, βάσει πρότασης του τότε σοβιετικού Υπουργείου Εσωτερικών, που διαπράχθηκε όχι μόνο στο δάσος του Κατύν, αλλά και σε άλλες τοποθεσίες της σοβιετικής επικράτειας.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Ρωσίας μέχρι και σήμερα αρνείται την Σοβιετική υπευθυνότητα, ενώ οι ρωσικές αρχές ποτέ δεν χαρακτήρισαν το γεγονός ξεκάθαρα ως έγκλημα πολέμου ή γενοκτονία. Για το λόγο αυτό ποτέ δεν κινήθηκαν νομικές διαδικασίες κατά τυχόν επιζώντων υπαιτίων, και ποτέ δεν αποζημιώθηκαν οι οικογένειες των νεκρών.

Πηγή:

Wikipedia